ተመኩሮ ናይቲ ሓቂ

ኣብ ኣፍደገ ናይቲ ክቡር ቤተ መቕደስ ዴልፈስ፡ “ኖ ሰ ተ ኢፕሱም” ዚብል ኣብ ህያው እምኒ እተቐርጸ ጽሑፍ ነበረ። ንርእስኻ ፍለጥ ፡ ንዩኒቨርስን ኣማልኽትን ክትፈልጦ ኢኻ።

እቲ ልዕሊ ዅሉ ዝበለጸ ናይ ኣስተንትኖ ሳይንስ መሰረታዊ እምኒ መሠረት ናይቶም ጥንታውያን ግሪኻውያን ሂየሮፋንተስ እዚ ቅዱስ መሪሕ ቃል እዩ።

ብሓቂ ከምኡውን ብቕኑዕ መንገዲ መሰረት ንቕኑዕ ኣስተንትኖ ክንሰርሕ እንተደኣ ደሊና፡ ንርእስና ኣብ ዅሉ ደረጃታት ኣእምሮ ምስትውዓል የድሊ።

ነቲ ቕኑዕ መሰረት ናይ ኣስተንትኖ ምትካል ብሓቂ፡ ካብ ስስዐ፡ ርእሰ-ምትሕትታሕ፡ ፍርሂ፡ ጽልኢ፡ ምምጓት ናይ ኣእምሮ ሓይልታት፡ ሃንቀውታ ንውጽኢት ወዘተ… ነጻ ምዃን እዩ።

ብዘይጥርጥር ንዅሉ ሰብ ንጹር ከም ዝዀነ፡ ነቲ መሰረታዊ መሠረት ናይ ኣስተንትኖ ምስ ኣስፋሕፋሕና፡ እቲ ኣእምሮ ጸጥ ኢሉ ኣብ ጥልቅን ዘደንቕን ስቕታ ከም ዝወድቕ።

ካብ መርመራዊ ኣተሓሳስባ ኣንጻር ኪርአ ኸሎ፡ ንርእስና ከይፈለጥና ነቲ ሓቂ ክንፍትን ምድላይ ዘይግቡእ እዩ።

ነፍሲ ወከፍ ጸገም፡ ነፍሲ ወከፍ ድሌት፡ ነፍሲ ወከፍ ዝኽሪ፡ ነፍሲ ወከፍ ስነ-ልቦናዊ ጉድለት ወዘተ… ኣብ ኣእምሮ ብዝለዓለ መንገዲን ኣብ ዅሉ መዳያት ናይቲ ኣእምሮን ብዝተማልአ መልክዑ ምስትውዓል እዋናዊ እዩ።

ኣብ ግዜ ልምምድ ናይ ኣስተንትኖ፡ ዅሎም ስነ-ልቦናዊ ጉድለታትና ዜርእዩና፡ ዅሉ ሓጎስናን ጓሂናን፡ ስፍር ኣልቦ ዝኽርታት፡ ብዙሓት ግፋታት ካብ ግዳማዊ ዓለም ይኹን ካብ ውሽጣዊ ዓለም፡ ዅሉ ዓይነት ድሌታት፡ ኅኹላት ዝዓይነቶም ስምዒታት፡ ጥንታዊ ቂማት፡ ጽልኢታት ወዘተ… ኣብ ስክሪን ናይቲ ኣእምሮ ብዘስደምም ሰልፊ ይሓልፉ።

እቲ ብሓቂ ኣብ ኣእምሮኡ መሰረታዊ እምኒ ናይ ኣስተንትኖ ኼስፋሕፍሕ ዚደሊ፡ ነዞም ኣወንታዊን ኣሉታዊን ክብርታት ናይ ምርዳእና ምሉእ ኣቓልቦ ኺህብን ኣብ ደረጃ ምሁር ጥራይ ዘይኰነስ፡ ኣብ ዅሎም ንኡሳን፡ ትሕተ-ንኡሳንን ንኡሳንን ደረጃታት ናይቲ ኣእምሮን ብዝተማልአ መልክዑ ኺርድኦም ኣለዎ። እቲ ኣእምሮ ብዙሓት ደረጃታት ከም ዘለዎ ፈጺምና ኽንርስዕ የብልናን።

መጽናዕቲ ጀርባ ናይ ዅሎም እዚኣቶም ክብርታት ብሓቂ ንርእስኻ ምፍላጥ ማለት እዩ።

ነፍሲ ወከፍ ፊልም ኣብ ስክሪን ናይቲ ኣእምሮ መጀመርታን መወዳእታን ኣለዎ። እቲ ሰልፊ ናይ ቅርጽታት፡ ድሌታት፡ ኅኹላት፡ ስስዐታት፡ ዝኽርታት ወዘተ… ምስ ተወድአ፡ ሽዑ እቲ ኣእምሮ ጸጥ ኢሉ ብዅሉ ዓይነት ሓሳባት ባዶ ይኸውን።

ዘመናውያን ተመሃሮ ስነ-ኣእምሮ ነቲ ዘብርህ ባዶነት ኬስተማቕሩ የድልዮም። እቲ ምብሳሕ ናይቲ ባዶነት ኣብ ውሽጢ ናትና ኣእምሮ ንኽንፍትኖ፡ ንኽንስምዖ፡ ንኽንመሃሮ ይፈቅድ፡ እቲ ንምውሳስ ዚሕግዝ ንጥረ ነገር፡ እቲ ሓቂ እዩ።

ኣእምሮ ጸጥ ምባሉን ኣእምሮ ብሓይሊ ምህዳኡን ፍለዩ።

ኣእምሮ ስቕ ምባሉን ኣእምሮ ብሓይሊ ምስኻሙን ፍለዩ።

ኣብ ብርሃን ናይ ዝዀነ ይኹን መርመራዊ ኣተሓሳስባ፡ እቲ ኣእምሮ ብሓይሊ ኼዳም ኸሎ፡ ኣብ ውሽጢን ኣብ ካልኦት ደረጃታትን ጸጥ ከም ዘይብልን ንኽትወጽእ ከም እትቃለስን ክንርድኦ ኣሎና።

ካብ ኣንፈት ተንታኒ ኽንርኢ ኸሎና፡ እቲ ኣእምሮ ብሓይሊ ኺስከም ኸሎ፡ ኣብ ውሽጢ ስቕ ኣይብልን፡ ብምርር ቃንዛ ይጭድርን ተስፋ ይቘርጽን።

እቲ ናይ ሓቂ ጸጥታን ባህርያውን ድንገታውን ስቕታ ናይቲ ኣእምሮ፡ ከም ጸጋ፡ ከም ፍስሃ፡ ነቲ ውሱን ፊልም ናይ ናትና ህልውና ኣብቲ ዘደንቕ ስክሪን ናይቲ ምስትውዓል ምስ ተወድአ ይመጻና።

እቲ ኣእምሮ ብባህርያውን ብድንገታዊ መንገዲ ጸጥ ኪብል ከሎ ጥራይ፡ እቲ ኣእምሮ ኣብ ድሙቕ ስቕታ ኪርከብ ከሎ ጥራይ፡ እቲ ምብሳሕ ናይቲ ዘብርህ ባዶነት ይመጽእ።

እቲ ባዶነት ንምግላጽ ቀሊል ኣይኰነን። ንኽንገልጾ ወይ ንኽንገልጾ ኣይንኽእልን ኢና፡ ዝዀነ ይኹን ሓሳብ ብዛዕባኡ እንህቦ ኣብቲ ዋና ነጥቢ ኺወድቕ ይኽእል።

እቲ ባዶነት ብቓላት ክንገልጾ ወይ ከነብርሆ ኣይንኽእልን ኢና። እዚ ምኽንያቱ እቲ ናይ ሰብ ቋንቋ ብቐዳምነት ንነባራት ነገራት፡ ሓሳባትን ስምዒታትን ንምምልካት ተፈጢሩ እዩ፤ ክውን ንዘይኰኑ ፍጻሜታት፡ ነገራትን ስምዒታትን ብንጹርን ብዝርዝርን መልክዑ ንምግላጽ ግቡእ ኣይኰነን።

ኣብ ውሽጢ ገደብ ናይ ቋንቋ ብቅርጽታት ናይ ህልውና እተሓጽረ ንምዝታይ ምፍታን ብሓቂ ካብ ዅሉ ጥርጣረ ወጻኢ ብሓቂ ዕሽነትን ፍጹም ጌጋን እዩ።

«እቲ ባዶነት ዘይምህላው እዩ፡ እቲ ህልውና ድማ ባዶነት ኣይኰነን።

“እቲ ቅርጽስ ካብቲ ባዶነት ኣይፍለን፡ እቲ ባዶነት ከኣ ካብቲ ቅርጽስ ኣይፍለን።

“እቲ ቅርጽስ ባዶነት እዩ እቲ ባዶነት ድማ ቅርጽስ እዩ፡ ሳቢያ እቲ ባዶነት እዩ ኸኣ እቶም ነገራት ዚነብሩ።

“እቲ ባዶነትን እቲ ህልውናን ንሓድሕዶም ይማልኡ እምበር ኣይቃወሙን እዮም።” እቲ ባዶነትን እቲ ህልውናን ይሓቘፉን ይተሓቛቘፉን።

“እቶም ንቡራት ስምዒታት ዘለዎም ኣካላት ነገር ኪርእዩ ኸለዉ፡ ነቲ ነባሪ መልክዑ ጥራይ እዮም ዚርእዩ፡ ነቲ ባዶ መልክዑ ኣይርእዩን።”

“ዝዀነ ይኹን ብርሃን ዝረኸበ ኣካል ነቲ ነባርን ባዶን መልክዕ ናይ ዝዀነ ይኹን ነገር ብሓንሳብ ኪርኢ ይኽእል።

“እቲ ባዶነት ሓላፍነትን ውልቃዊ ዘይኰነ ባህርይ ናይቶም ኣካላት ዚሕብር ቃል ጥራይ እዩ፡ ናይቲ ፍጹም ምትሕልላፍን ሓርነትን ኵነት መወከሲ ምልክት እዩ።”

መምህራንን መማህርትን ናይ ትምህርትታት፡ ኮሌጃትን ዩኒቨርስቲታትን ነቲ ኣዕናዊ ስነ-ኣእምሮና ኣጽኒዖም ሽዑ ነቶም ተመሃሮኦም ነቲ ንተግባር ናይቲ ሓቂ ዜብጽሕ መገዲ ኺምህሩዎም ኣለዎም።

ምስ ተወድአ ሓሳብ ጥራይ እዩ ናብ ተመክሮ ናይቲ ሓቂ በጺሕካ ኺብሃል ዚከኣል።

እቲ ምብሳሕ ናይቲ ባዶነት ነቲ ጹሩይ ብርሃን ናይ ጹሩይ ሓቂ ንኽንፍትኖ ይፈቅደልና።

እቲ ኣብዚ ሕጂ ዘሎ ፍልጠት ብሓቂ ባዶ፡ ባህርይ ዘይብሉን ሕብሪ ዘይብሉን፡ ካብ ባህርይ ባዶ፡ እቲ ናይ ሓቂ ሓቂ፡ እቲ ዓለማዊ ጽቡቕነት እዩ።

እቲ ናትካ ጥበብ እቲ ናይ ሓቂ ባህርይ ባዶነት ክሳድ ዘይብሉ፡ ብሩህ፡ ዓለማውን ባህታውን ከም ባዶነት ዘይትርአ፡ እቲ ንባዕሉ ጥበብ እዩ እቲ ንኡስ ኣእምሮ እዩ፡ እቲ ቡድሃ ዓለማዊ ጥበበኛ እዩ።

እቲ ናትካ ንኡስ ኣእምሮ ባዶን እቲ ብሩህን ባህታውን ጥበብ ዘይነጻጸሉ እዮም። እቲ ናይ ምጽንባርካ ድሕርማ-ካያ እዩ፤ እቲ ኵነት ናይ ፍጹም ብርሃን እዩ።

እቲ ናትካ ብሩህ ንኡስ ኣእምሮ ባዶውን ካብቲ ዓቢ ኣካል ናይ መስተንክር ዘይነጻጸልን፡ ውልደት ይኹን ሞት የብሉን እቲ ዘይምቅየር ብርሃን ኣሚታራ ቡድሃ እዩ።

እዚ ፍልጠት ይኣኽል። ነቲ ባዶነት ናይ ናትካ ጥበብ ከምቲ ኵነት ናይ ቡድሃ ዕላዊ ምግባርን ከም ናትካ ንኡስ ኣእምሮ ምቁጻርን ኣብቲ መለኮታዊ መንፈስ ናይ ቡድሃ ምንጻል እዩ።

ንናይ ኣእምሮ ሓይልኻ ከይተረበሽካ ኣብ ግዜ ኣስተንትኖ ሓልዎ፡ ኣብ ኣስተንትኖ ኸም ዘለኻ ረስዕ፡ ኣብ ኣስተንትኖ ኸም ዘለኻ ኣይትሕሰብ ምኽንያቱ ኣብ ኣስተንትኖ ኸም ዘለኻ ኺሕሰብ ከሎ፡ እዚ ሓሳብ ንኣስተንትኖ ንምብልሻው ይኣኽል። እቲ ናትካ ኣእምሮ ነቲ ሓቂ ንምፍታን ባዶ ኺኸውን ኣለዎ።