ልግስና

ምፍቃርን ምፍቃርን የድሊ፡ ግን ንኽፍኣት ዓለም ሰባት ኣይፈትዉን ኣይፍቀሩን እዮም።

እቲ ፍቕሪ ተባሂሉ ዚጽዋዕ ንሰባት ዘይተፈልጠ ነገር እዩ፡ በቀሊሉ ድማ ምስ ስምዒትን ፍርሃትን የደናግሩዎ።

ሰባት ኪፈትዉን ኪፍቀሩን እንተ ዚኽእሉ፡ ውግኣት ኣብ ልዕሊ ምድሪ ፈጺሞም ዘይክኣሉ ምዀኑ።

ብዙሓት ብሓቂ ኺሕጉሱ ዚኽእሉ መርዓታት፡ ብዝተኣከበ ናይ ቀደም ቂምሲ ብድሌት ኣይሕጉሱን እዮም።

እቶም መጻምድቲ ለጋሳት እንተ ዚዀኑ ነቲ ዜሳቒ ዝሓለፈ ኺርስዕዎን ብምልኣት፡ ብሓቀኛ ሓጐስ ተመሊኦም ኪነብሩን ምዀኑ።

ኣእምሮ ንፍቕሪ ይቐትላ፡ የዕንውታ። ተሞክሮታት፡ ናይ ቀደም ጽልኢ፡ ናይ ቀደም ቅንኢ፡ እዚ ዅሉ ኣብ ዝኽሪ ዝተኣከበ ንፍቕሪ የዕንው።

ብዙሓት ዝተቘጥዓ ኣንስቲ ነቲ ዝሓለፈ ርስዒሐን ንሰብኣየን ብምምላኽ ኣብ ህልው ኺነብራ ዚኽእላ ለጋሳት እንተ ዝዀና።

ብዙሓት ሰብኡት ነቲ ዝሓለፈ ጌጋታት ይቕረ ኺብሉን ኣብ ዝኽሪ ዝተኣከበ ቂምን ሓዘንን ኣርሲዖም ብምስትንፋስ ምስ ኣንስቶም ብሓቂ ኺሕጉሱ ዚኽእሉ ለጋሳት እንተ ዝዀኑ።

እቶም መርዓውያን ነቲ ጥልቅ ትርጉም እዚ እዋን እዚ ኺርድኡዎ ኣድላዪ እዩ፡ ዚድህስስ እዩ።

ሰብኡትን ኣንስትን ነቲ ዝሓለፈ ርስዒሖም ብሕጉስ መንፈስ ኣብ ህልው ኺነብሩ ኸለዉ ኸም ሓደስቲ ተመርዓዊያን ኴንካ ኺስምዑ ኣለዎም።

ፍቕርን ቂምን ተሰማምዕቲ ዘይኰኑ ኣቶማዊ ነገራት እዮም። ኣብ ፍቕሪ ዝዀነ ይኹን ዓይነት ቂም ኪህሉ ኣይክእልን እዩ። ፍቕሪ ዘለኣለማዊ ይቕረታ እዩ።

ብምሳቓይ ፈተውቶምን ጸላእቶምን ሓቀኛ ጓሂ ኣብ ዚስምዖም ፍቕሪ ኣሎ። ኣብቲ ምእንቲ ድኻታት፡ ሓሳራት፡ እቶም ዚደልዩ ኻብ ልቡ ዚዓዪ ሓቀኛ ፍቕሪ ኣሎ።

ኣብቲ ነቲ መሬት ብላዕቡ ዜጠልቃ ሓረስታይ፡ ነቲ ዚሳቐ ኣዝማዲ፡ ነቲ ሓንቲ ሳንቲም ዚልምን ዘሎ ምጽዋት፡ ነቲ ብጥሜት ኣብ ጎደና ዚመውት ዘሎ ድኻምን ሕማምን ከልቢ ብወነን ብባህርያዊ መገዲ ርህራሄ ኣብ ዚስምዖም ፍቕሪ ኣሎ።

ንሓደ ሰብ ኻብ ልብና ኽንሕግዞ ኸለና፡ ነቲ ኦም ተጠንቂቕና ነቲ ኣብ መናፈሻ ዘሎ ኣበባታት ሓደ እኳ ከይሓተተና ብባህርያውን ብወነናውን መንገዲ ኸነጠልቖ ኸለና፡ ናይ ሓቂ ለጋስነት፡ ናይ ሓቂ ርህራሄ፡ ናይ ሓቂ ፍቕሪ ኣሎ።

ንኽፍኣት ዓለም፡ ሰባት ናይ ሓቂ ለጋስነት የብሎምን። ሰባት ኴልዅ ምእንቲ ናይ ርእሶም ረብሓታት ጥራይ እዮም ዚጭነቑ፡ ምኞታት፡ ዕውታት፡ ፍልጠት፡ ተሞክሮታት፡ መከራታት፡ ባህታታት፡ ወዘተ።

ኣብ ዓለም ብዙሓት ናይ ሓሶት ለጋስነት ጥራይ ዘለዎም ሰባት ኣለዉ። ናይ ሓሶት ለጋስነት ኣብቲ ብልህ ፖለቲከኛ፡ ኣብቲ ስልጣን፡ ዝና፡ ቦታ፡ ሃብቲ፡ ወዘተ ንምርካብ ብስስዔ ዝመልኦ ገንዘብ ዜባኽን መራሕ ፈርያታት ይርከብ። በጊዕ ምስ ድሙኽ ኣይነደናግር።

ናይ ሓቂ ለጋስነት ብፍጹም ብዘይ ሓገዝ እዩ፡ ግን በቀሊሉ ምስቲ ስሱዕ ናይ ሓሶት ለጋስነት ናይቶም ናይ ፖለቲካ ተዅላታት፡ ናይቶም ዓማጽያን ነጋዶ፡ ናይቶም ንሰበይቲ ዚምነዩ ሰቲራት ኪደናገር ይከኣል።

ልብና ለጋስ ኪኸውን ኣለዎ። ናይ ሓቂ ለጋስነት ካብ ኣእምሮ ኣይኰነን፡ ናይ ሓቂ ለጋስነት መኣዛ ልቢ እዩ።

ሰባት ለጋሳት እንተ ዝዀኑ ነቲ ኣብ ዝኽሪ ዝተኣከበ ዅሉ ቂም፡ ነቲ ዅሉ ዜሳቒ ተሞክሮታት ናይ ብዙሓት ትማል ርስዒሖም ካብ ህሞት ናብ ህሞት ኺነብሩ ምተማህሩ፡ ዅሉ ሳዕ ሕጉሳት፡ ዅሉ ሳዕ ለጋሳት፡ ብሓቀኛ ቅንዕና ተመሊኦም።

ብድሌት እቲ ኣነ ዝኽሪ ስለ ዝዀነ ኣብ ዝሓለፈ እዩ ዚነብር፡ ዅሉ ሳዕ ናብ ዝሓለፈ ኺምለስ እዩ ዚደሊ። እቲ ዝሓለፈ ንሰባት ይውድኦም፡ ንሓጐስ የዕንዎ፡ ንፍቕሪ ይቐትሎ።

ኣብ ዝሓለፈ እተሓብኣ ኣእምሮ ነቲ ኣብ እንነብረሉ ዘለና እዋን ብዘሎ ትርጉም ምሉእ ብምሉእ ኪርድኦ ፈጺሙ ኣይክእልን እዩ።

መጽናንዒ እናደለዩ፡ ንልቦም ንምሕዋይ ዝኸውን ክቡር ቅብኣት እናሓተቱ ዚጽሕፉልና ብዙሓት ሰባት ኣለዉ፡ ግን ንዝሓዘነ ንምጽንናዕ ዚግደሱ ሒደት እዮም።

እቲ ዚነብሩሉ ዘለዉ ሕማቕ ኩነታት ኪነግሩና ዚጽሕፉ ብዙሓት ሰባት ኣለዉ፡ ግን ንኻልኦት ዚደልዩ ንምምጋብ ዝኣኽሎም እንጌራ ቐምሺቖም ዚካፈሉ ሒደት እዮም።

ሰባት ድሕሪ ዅሉ ሳዕቤን ምኽንያት ከም ዘሎ፡ ነቲ ምኽንያት ብምቕያር ጥራይ ከም እንቕይሮ ኺርድኡ ኣይደልዩን እዮም።

እቲ ኣነ፡ እቲ እንፈትዎ ኣነ፡ ኣብቶም ኣቦታትና እተቐመጠ ሓይሊ እዩ፡ እዚ ኸኣ እቶም ውጽኢቶም ንህላወና ዜውሕስ ምኽንያታት እዮም።

ምኽንያታት ንምቕያርን ውጽኢታት ንምልዋጥን ለጋስነት የድልየና። መርከብ ህላወና ብጥበብ ንምምራሕ ለጋስነት የድልየና።

ህይወትና ብስሩዕ ንምልዋጥ ለጋስነት የድልየና።

እቲ ሕጋዊ ናይ ግብሪ ለጋስነት ካብ ኣእምሮ ኣይኰነን። እቲ ናይ ሓቂ ርህራሄን እቲ ናይ ሓቂ ቅንዕናን ዅሉ ሳዕ ውጽኢት ፍርሂ ኪኸውን ኣይክእልን እዩ።

ፍርሂ ንርህራሄ ኸም ዜዕንው፡ ነቲ ለጋስነት ልቢ ኸም ዜጥፍኦን ነቲ ዜደንቕ መኣዛ ፍቕሪ ኣብ ውሽጥና ኸም ዜጥፍኦ ኺርድኣና የድሊ።

ፍርሂ ሱር ኴልዅ ብልሽውና፡ ስውር መበገሲ ዅሉ ውግእ፡ እቲ ዜበላሽዎን ዚቐትልን መርዛም መርዚ እዩ።

መምህራንን መምህራት ኣብያተ-ትምህርቲ፡ ኮሌጃት፡ ዩኒቨርስቲታት ንተመሃሮምን ተመሃሮተንን ብመንገዲ ናይ ሓቂ ለጋስነት፡ ትብዓት፡ ቅንዕና ልቢ ኺመርሑዎም ዘለዎም ኣድላይነት ኪርድኡ ኣለዎም።

እቶም ሓረርትን ተባጻሕትን ሰባት ናይቲ ዝሓለፈ ወለዶ፡ ነቲ መርዚ ፍርሂ እንታይ ምዃኑ ኻብ ዚርድኡዎ ኣብ ክንዳኡ ንሱ ኸም ገዳላይ ዕምባባ ኣብ ግሪንሀውስ ተኺሎሞ። ውጽኢት ከምዚ ዝበለ ኣካይዳ ብልሽውና፡ ትርምስ፡ ነውጥ እዩ ነይሩ።

እቶም መምህራንን መምህራት ነቲ እንነብረሉ ዘለና ሰዓት፡ ነቲ ኣብኡ እንርከበሉ ዘለና ዜስግእ ኩነታት፡ እቶም ሓደስቲ ወለዶ ኣብ መሰረት ናይ ኣቶማዊ ዘመን ምስዚ ሰዓት እዚ ዚሰማማዕ ኣንጻራዊ ስነ-ምግባር ኣብ ልዕሊኡ ኼልዕልዎም ዘለዎም ኣድላይነት ኪርድኡ ኣለዎም።

መሰረታዊ ትምህርቲ ኣብዚ እዋን ጓህን ስቓይን ኣብ መንጎ ክብ ዝበለ ድምጺ ሓሳባት ዚጅምር ዘሎ ኣቶማዊ ዘመን ምስኡ ብዚሰማማዕ ኣንጻራዊ ስነ-ልቦናን ኣንጻራዊ ስነ-ምግባርን እዩ ዚምስረት።

እቲ ናይ ምትሕግጋዝ ስምዒት ነቲ ዘሕዝን ናይ ውድድር ኴልዅ ብምልኣት ኬግልሎ እዩ። እቲ መምርሒ ናይ ግብራዊን ኣንጻራዊን ለጋስነት ኸነወግድ ከለና ብምስራሕ ምትሕግጋዝ ኪከኣል ኣይክእልን እዩ።

እቲ ናይ ለጋስነት ሕጽረትን እቲ ዘስደምም ስስዐን ብምስትውዓል ጥራይ ኣብ ልብና እቲ ዜደንቕ መኣዛ ናይ ሓቂ ፍቕርን ናይ ግብሪ ለጋስነትን ዚቕልቀል ናይ ሓሳብ ደረጃ ጥራይ ዘይኰነስ ኣብ እተፈላለዩ ሕቡኣት መኣዝናት ናይቲ ዘይተፈልጠ ኣእምሮን ንኡስ ኣእምሮን እውን እንታይ ምዃኑ ምሉእ ብምሉእ ምግንዛብ ዜድሊ እዩ።