መእተዊ

“መሰረታዊ ትምህርቲ” ምስ ሰባት፣ ምስ ተፈጥሮ፣ ምስ ኩሉ ነገራት ዘሎና ርክብ ክንፈልጥ ዝሕግዘና ሳይንስ እዩ። በዚ ሳይንስ ኣቢልና ኣሰራርሓ ኣእምሮ ንፈልጥ፣ ምኽንያቱ ኣእምሮ መሳርሒ ፍልጠት ስለዝኾነ፣ ነቲ መሳርሒ ኸነካይዶ ኸምኡ’ውን ንኡስ ኣካል ናይ ስነ-ኣእምሮኣዊ መንነት ምዃኑ ክንመሃር ኣለና።

ኣብዚ ስራሕ ብምርምራሕ፣ ብትንተና፣ ብምርዳእን ብምስትንታንን ብኸመይ ከም እንሓስብ ብዝተኻእለ መጠን ብንጹር ይምህረና።

ብኸመይ ነቲ ዝኽሪ ብሰለስተ ረቛሒታት ተጠቒምና ከነመሓይሾ ከም እንኽእል ይነግረና፣ ንሳቶም ድማ፡ ተገዳሲ፣ ኣቕሚትን ቦታን እዮም። ንዝኽሪ ተገዳስነት ስለዘናውጾ፣ ነቲ እንመሃሮ ዘለና ነገር ተገዳስነት ክንህቦ ይግባእ። እቲ ዝኽሪ ብመስርሕ ምልዋጥ ኣልኬሚ ይመሓየሽ፣ ተመሃሮ ንርእሶም ንምምሕያሽ ተገዳስነት ምስ ዘለዎም ቀስ ብቐስ ክፈልጡዎ እዮም።

ንኣውሮጳውያን ትምህርቲ ኣብ 6 ዓመት ይጅምር፣ ማለት ኣእምሮኦም ከም ዝኸፈቱ ይግመት። ንምብራቓውያን ብፍላይ ንህንዳውያን ትምህርቲ ካብ መጀመርታ ምፍጣር ጽንስ ይጅምር። ንግኖስቲካውያን ድማ ካብ ፍቕሪ ማለት ቅድሚ ምፍጣር ጽንስ።

ናይ መጻኢ ትምህርቲ ክልተ ምዕራፋት ዝሓዘ እዩ፡ ሓደ ብወለዲ ካልኣይ ድማ ብመምህራን። ናይ መጻኢ ትምህርቲ ነቶም ተመሃሮ ወለድን ኣዴታትን ከመይ ገርካ ከም ትኸውን ናይ መለኮታዊ ፍልጠት ከም ዝረኽቡ ይገብር። እታ ጓል ኣብ ግዜ ንእስነታ ንኣቦኣ ትቐርብ፣ ምኽንያቱ ሓያልን ብርቱዕን ስለዝመስላ፣ እቲ ወዲ ኸኣ ፍቕሪ፣ ክንክን፣ ላህያ ስለዝደሊ ብተፈጥሮኣዊ ስምዒት ንኣዲኡ ይቐርብ። ጸኒሑ ሓሳባት ክልቲኦም ክበላሹ ከለዉ፣ እታ ሰበይቲ ጽቡቕ መጻወድቲ ወይ እውን ዘፍቅራ ሰብኣይ ትደሊ፣ ንሳ ፍቕሪ ክትህብ እኳ እንተ ነበራ፣ እቲ ወዲ ድማ ናብራ ዘለዋ ወይ ሞያ ዘለዋ ሰበይቲ ይደሊ። ንገሊኦም ድማ ንስምዒታቶም ገጽን ቅርጽታት ኣካላትን ይስዕሩ።

ኣብ ትሕቲ ሕቶን መልስን ብዝተመላእ መጻሕፍቲ ትምህርቲ ምርኣይ የገርም እዩ፣ እቲ ጸሓፊ ንሕቶታት ብጽሑፍ መልሲ ይህቦም፣ እቶም ተመሃሮ ድማ ብዝኽሮም ክመሃርዎ፣ እቲ ዘይእሙን ዝኽሪ እዩ እቲ ፍልጠት ዘቐምጠሎም፣ መንእሰያት ብብዙሕ ጽዒቶም ዘጽንዕዎ፣ እቲ ምሉእ ብምሉእ ቁስጥራዊ ትምህርቲ ኣብ ግዜ ምጽናዖም ናብራኦም ንኽናብሩ የኽእሎም፣ ብዛዕባ እቲ ክነብሩዎ ዘለዉ ህይወት ግን ዋላ ሓንቲ ኣይፈልጡን እዮም፣ ዕዉራት ኾይኖም እዮም ናብኡ ዝኣትዉ፣ ዋላ እውን ነቲ ዝርጋሐ ዘርኢ ከመይ ገርካ ከም እተዕብዮም ኣይምሃርዎምን እዮም፣ እቲ ትምህርቲ ኣብ ትሕቲ ጽልሚ ጉድኣት ኣብ ዘለዎም ሰባት እዩ።

እቲ መንእሰይ ነቲ ዘርኢ እቲ ሰብኣዊ ኣካል ዘፍርዮ፣ ነቲ ህይወት ሰብ (ዝርያ) ኣዝዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ክርድኦ የድሊ፣ እቲ ዝተባረኸ ስለዝኾነ እቲ ጌጋ ምጥቃሙ ንውልቃዊ ዘርኡ ክጐድኦ እዩ። ኣብ መሰውኢያት ቤተክርስትያን ካቶሊክ እቲ ቅዱስ ስጋ ክርስቶስ ዝውክል ብትሕትና ይዕቀብ፣ እቲ ቅዱስ ስእሊ፣ ካብ ዘርኢ ስርናይ ዝተሰርሐ እዩ። ኣብቲ ህያው መሰውኢ ማለት ኣካላዊ ኣካላትና፣ ዘርእና ነቲ ቅዱስ ስጋ ክርስቶስ ዝውክል ቦታ ይሕዝ፣ ኣብ ውሽጢ ዘርእና ነቲ ክርስቶስ ህያው ጌርና ንዕቅብ ንሕናቶም ንክርስቶስ ህያው ዝስዕቡ ኣብ ጥልቀት ናይ ውሽጢ ዘርእና ህያው ዝኾነ።

እቶም ንሰብ ዘገልግሉ ተኽልታት ፍልጠት ዝምራሑ ኣሕዋትና ንሓረስቶት ንዘርኢ ምኽባር ከም ዘለዎም ብምምሃሮም ተገዳስነት ንርኢ፣ ንሓይልቲ ዘርኢ ብምሕያሽ ንዝበለጸ ምርትዕቲ ከም ዘፍሩ ብምግባር ንዓቢይ እኽሊ ኣብ ዓበይቲ መኽዘናት ከም ዝዕቀቡ ንርኢ፣ በቲ ብዙሕ ጻዕሮም ዘፍረይዎ ዘርኢ ምእንቲ ከይጠፍእ። እቶም ንህይወት እንስሳ ዘመሓድሩ እንስሳዊያን ሓካይም ኣፍራይቲ ወይ ሰመንታዊያን ንምፍራይ ከም ዘኽኣልዎም ንርኢ፣ ዋጋኦም ካብ ምርትዕቲ ስጋ ሚእቲ ግዜ ንላዕሊ እዩ፣ ነዚ ድማ እቲ ዘፍርይዎ ዘርኢ ነቲ ከምዚ ዝበለ ዝለዓለ ዋጋ ምኽንያት እዩ። እታ ወግዓዊት ሕክምና ጥራይ እያ፣ ንሰብኣዊ ዝርያ እትከናኸን፣ ብዛዕባ ምምሕያሽ ዘርኢ ዋላ ሓንቲ ኣይትብለናን። ንሕና ነዚ ዘይምህላው ብኣወንታ ንጉህየሉ፣ ንተነበብትና ድማ ሰብኣዊ ዘርኢ በቶም ሰለስተ መሰረታዊ ምግቢታት ምምሕያሽ ዝቐለለ ምዃኑ ንሕብር፡ በቲ እንሓስቦ፣ በቲ ንተንፍሶን በቲ እንበልዖን። ኣብ ከንቱ ነገራት፣ ኣብ ዘይረብሑ ነገራት ጥራይ እንተሓሲብና፣ ከምኡ ዓይነት ዘርኢ ኢና ነፍሪ፣ ምኽንያቱ ሓሳብ ንምፍራይ ወሳኒ እዩ። እቲ ትምህርቲ ዝመሃር መንእሰይ ምስቲ ትምህርቲ ዘይቅበል ብመልክዕን ብተጽዕኖን ይፈላለዩ፣ ኣብ ውልቃዊነት ለውጢ ኣሎ። ነቲ ኣብ መሸጣ መካናት ዝተሓላለኸ ቢራ ምትንፋስ ኣብ ህይወት ናይቶም ኣብቲ ቦታታት ዝዘውትሩ ሰባት ይውስን። እቶም ካብ ኬክ፣ ሓሰማ፣ ቢራ፣ ቅመም ዘለዎም፣ መስተን ናይ ፍትወት መግብን ዝምገቡ ሰባት ናብ ምንዝርና ዝመርሖም ህይወት ፍትወት እዮም ዝነብሩ።

ኩሉ እንስሳ ምንዝርና ይሸትት፡ ኣድጊ፣ ሓሰማ፣ጤለ ዋላ እውን ኣዕዋፍ ገጠር ኣዕዋፍ እኳ እንተኾኑ፣ ከም ዶሮ። ንፍልልይ ናይቶም ምንዝራውያንን ነቶም ሰባት ንምዝመዛም ብሓይልቲ ዝገብርዎምን ምፍላይ ይከኣል እዩ፣ ነቲ ቆለሪ ናይ ፈረስ ቅድድምን ናይ ፈረስ ጽዕነትን ተዓዘብ፣ ኣብ መንጎ ኣብ ውድድርን ኣብ ጋዜጣታት ወትሩ ዝወጹ ሰመንተኛታት ቶሮታት፣ እቲ ብርኩ ወይ ሓሰማ ሰመንተኛታት፣ ዋላ እውን ኣብ ንኣሽቱ እንስሳታት ከም ኣንጭዋ ኣዝዩ ፍትወታዊ እዩ፣ መልክዑ ወትሩ ዘየሐጉስ እዩ፣ ከምኡ ዓይነት ነገር እዩ ኣብቲ ሰብ ምንዝርና ዝገብር ሽታኡ ብደኦድራንት ዝኸድን ሽቶን ዘለዎ። እቲ ሰብ ንሓሳቡን ቃሉን ተግባሩን ሓቀኛ ምስ ዝኸውን ነቲ ዝጠፍአ ንእስነቱ ይመልስ፣ ብኣካልን ብነፍስን ይስለሙ፣ ኣካላቱ ድማ መኣዛ ኣይስሕትምን።

ቅድሚ ልደት ከመይ ገርና ትምህርቲ ንረክብ? እዚ ኣብ መንጎ መጻምድቲ ንጽህና ዝስዕቡ እዩ ዝፍጸም፣ ማለት ዘርኦም ኣብ ምንእሽቶን ኣብ ግዜያዊ ደስታን ኣየጥፍኡን ማለት እዩ፣ ከምዚ፦ እቶም መጻምድቲ ንሓድሽ ፍጡር ኣካል ክህቡ ምስ ዝደልዩ ይስማምዑን ካብ ሰማይ እቲ ናይ ምብራኽ ምኽሪ ንኽረኽቡ ይልምኑ፣ ድሕሪኡ ብቐጻሊ ፍቕራዊ ኣካይዳ ብደስታ ይነብሩ፣ ነቲ ተፈጥሮ ዝህበና ግዜ ከምኡ እውን ሓረስቶት ንዘርኢ ዝጥቀምሉ ግዜ ይጥቀሙሉ፣ ነቲ መስርሕ ምልዋጥ ኣልኬሚ ከም ሰብኣይን ሰበይትን ብምጽምባር የካይድዎ፣ እዚ ኸኣ ነቲ ሓያልን ብርቱዕን ዝኾነ ስፐርማቶዞይድ ናይ ምንጻል ዕድል ይህብ፣ ብቲ ልምዲ ዝተመሓየሸን ብእዚ ሜላ እዚ ናይ መለኮታዊ ምርግጋጽ ይፍጸም፣ እታ ሰበይቲ ጥንሲ ምዃና ምስ ፈለጠት ካብቲ ሰብኣይ ትርሕቕ፣ ማለት እቲ ናይ ሓዳር ህይወት ይውዳእ፣ እዚ ኸኣ እቲ ሓቀኛ ሰብኣይ ብቐሊሉ ክገብሮ ይኽእል ምኽንያቱ ብጸጋን ልዕል-ሰብኣዊ ሓይልን ዝተመላእ ስለዝኾነ፣ ብኩሉ ሜላ ህይወታ ንሰበይቱ ደስ የብላ ምእንቲ ናብ ምጕርጓርን ከምኡ ዝመስሉ ነገራትን ከይትገብር ምኽንያቱ እዚ ኩሉ ኣብቲ ዝውለድ ዘሎ ጽንስ ተጽዕኖ ስለዘለዎ፣ እዚ ጉድኣት እንተ ኣስዒቡ እቲ ርኽሰት ዘለዎም ሰባት ከምዚ ዓይነት ምኽሪ ፈጺሞም ዘይረኸቡ ከመይ ዝበለ ሕብረት እዩ? እዚ ድማ ኣብ ቀደም እዋን ብዙሓት ቆልዑት ፍትወት ምእንቲ ዝስምዑሉ ምኽንያት ይፈጥር እሞ ኣዲኦም ብምሕፋር የሐጉሱዋ።

እታ ኣደ ንሓድሽ ፍጡር ህይወት ትህብ ከም ዘላ ትፈልጥ ንሱ ኸኣ ኣብ ቤተ መቕደሳ ህያው ከም ክቡር እምኒ ትሕዞ፣ ብጸሎታን ብጽቡቓት ሓሳባትን መልክዕ ትህቦ፣ ነቲ ሓድሽ ፍጡር ዘልዕል። ድሕሪኡ እቲ ናይ ምውላድ ፍጻሜ ብዘይ ስቓይ ይመጽእ፣ ብቐሊልን ተፈጥሮኣዊ ኣገባብ ንኽብሪ ወለዳ። እቶም መጻምድቲ መብዛሕትኡ ግዜ ኣርብዓ መዓልታት ዝጸንሕ መግቢ ይዕቅቡ፣ ክሳብ እታ ነቲ ሓድሽ ፍጡር መሐንበሲት ዝኾነት ማህጸን ናብ ቦታኣ ትምለስ፣ እቲ ሰብኣይ ነታ ውላዱ እትዕቢ ሰበይቲ ኣጸቢቑ ከም ዝከናኸናን ከም ዘሞቕስን ይፈልጥ፣ ምኽንያቱ ዝኾነ ዓይነት ዓመጽ ዝመልኦ ፍትወት ኣብ ጡባት ኣደ ተጽዕኖ ስለዘለዎ ኣብተን መትረባት እቲ ህይወት ዝህብ ክቡር ፈሳሲ ንውላድ ከይሰግግ ይዓግት፣ እታ ትምህርቲ ክትተግብሮ እትደሊ ሰበይቲ ጡባታ ብምኽንያት ጽንብት ብዘይምርጋእ ብቀዶታ ክትጥሪ ከም ዘይትኽእል ትዕዘብ። ጽሬት ኣብ ዝሃለወ ፍቕርን ተኣዛዝነትን ኣሎ፣ እቶም ውሉድ ብተፈጥሮኣዊ መልክዑ የዕብዩ ኹሉ ሕማም ድማ ይጠፍእ፣ ከምኡ እዩ እዚ መሰረታዊ ትምህርቲ ንምድላው መንነት ናይቲ ሓድሽ ፍጡር ዝጅምር ንሱ ኸኣ ኣብ ቤት ትምህርቲ ትምህርቲ ንኽቕጽል ብቑዕ ኮይኑ ናብኡ ይኸይድ፣ ዝነብርን ጸኒሑ ኸኣ ባዕሉ መግብኡ ንኽረክብ የኽእሎ።

ኣብ መጀመርታ 7 ዓመታት እቲ ቈልዓ ውልቃዊ ባህርዩ ይመስርት ብኸምኡ መጠን እቶም ኣዋርሕ ናይ ጥንሲ ኣገደስቲ እዮም፣ እቲ ካብ ከምዚ ዝበለ ኩነታት ዝምጽእ ትጽቢት ሰባት ዘይግምትዎ ነገር እዩ። ኣእምሮ ንባህሪ ናይቲ ሰብ እዩ፣ ነቲ ሰብ ክንፈልጦ ኣለና።

እቲ ኣነ ነቲ ሓቂ ክፈልጦ ኣይክእልን ምኽንያቱ እቲ ሓቂ ግዜ ኣይውንንን እቲ ኣነ ግን ይውንን።

ፍርሕን ስግኣትን ነቲ ናጻ ተበግሶ ይጐድእዎ። እቲ ተበግሶ ፈጣሪ እዩ፣ እቲ ፍርሒ ኣፍራሲ እዩ።

ኩሉ ብምትንታንን ብምስትንታንን ነቲ ደቂሱ ዘሎ ሕልና ነንቅሖ።

ሓቂ ካብ ህሞት ናብ ህሞት ዘይፍለጥ እዩ፣ ምስቲ ሰብ ዝኣምኖን ዘይኣምኖን ዝኾነ ርክብ የብሉን፣ ሓቂ ዛዕባ ተመክሮ፣ ምንባርን ምርድዳእን እዩ።

JULIO MEDINA VIZCAÍNO S. S. S.