እቲ ኣዘራርባ ናይ ንቃተ

ኣብቲ ምስግጋር ዘይድለዩ ኣካላት ካብ ውሽጥና ንምውጻእ ዝተተሓሓዘ ምስጢራዊ ስራሕ፡ ሓድሓደ ግዜ ስንፍና፡ ድኻም፡ ከምኡ’ውን ምምልካይ ይፍጠር።

ሓቀኛ ለውጢ እንተደኣ ተስፋ ንገብር ኮይና፡ ኲሉ ግዜ ናብቲ ናይ መጀመርታ መበገሲ ነጥቢ ምምላስ ከምኡ’ውን መሰረታት ናይ ስነ-ልቦና ስራሕ ዳግም ምግምጋም ከም ዘድልየና ዘየጠራጥር እዩ።

ሓደ ሙሉእ ብምሉእ ውሽጣዊ ለውጢ ክገብር እንተደኣ ደልዩ፡ ንምስጢራዊ ስራሕ ምፍቃር ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ።

እቲ ናብ ለውጢ ዝመርሕ ስነ-ልቦናዊ ስራሕ ክሳብ ዘየፍቀርናዮ፡ ነቲ መሰረታዊ ስርዓታት ዳግም ምግምጋም ካብ ዘይምከኣል ንላዕሊ እዩ።

ነቲ ስራሕ ከነፍቅሮ እንተዘይበቒዕናስ፡ ብዛዕባኡ ተገዳስነት ክህልወና ምኽኣሉ ዘይግቡእ እዩ።

እዚ ማለት ከኣ ነቲ መሰረታት ናይ ስነ-ልቦና ስራሕ ደጋጊምና ንምግምጋም ክንፍትን ከሎና ፍቕሪ ግዜ ዘይህቦ ነገር ምዃኑ እዩ።

ብዛዕባ ህሊና ሓደ ነገር ምፍላጥ ካብ ኲሉ የድሊ፡ ምኽንያቱ ብዙሓት ሰባት ብዛዕባኡ ኲነታት ክፈልጡ ኣይደለዩን።

ዝኾነ ይኹን ልሙድ ሰብ፡ ሓደ ተጻዋታይ ቦክስ ኣብ መድረኽ ተደኒኑ ክወድቕ ከሎ ህሊናኡ ከም ዝስእኖ ኣይክስሕትን እዩ።

እቲ ዝተሳዕረ ተጻዋታይ እንደገና ናብ ንቡር ምስ ተመልሰ፡ እንደገና ህሊናኡ ከም ዝመልሶ ንጹር እዩ።

ካብኡ ቀጺሉ ዝመጽእ፡ ዝኾነ ይኹን ሰብ ኣብ መንጎ ስብእናን ህሊናን ፍልልይ ከም ዘሎ ይርድኦ እዩ።

ናብ ዓለም ክንመጽእ ከሎና ኲልና ኣብ ህይወት ሰለስተ ሚእታዊት ህሊና ከምኡ’ውን ሰብዓን ትሽዓተን ሚእታዊት ኣብ ንኡስ-ህሊና፡ ትሕቲ-ህሊና ከምኡ’ውን ዘይህሊናዊነት ክመቓቐል ዝከኣል ኣሎና።

ነቲ ንቑሕ ዝኾነ ሰለስተ ሚእታዊት ህሊና፡ ኣብ ርእስና ብምስራሕ እናወሰኽናዮ ክንከይድ ንኽእል።

ህሊና ብፍሉይ ኣካላዊ ወይ ሜካኒካዊ ኣገባብ ክንውስኾ ኣይንኽእልን ኢና።

ህሊና ብንቑሕ ስራሕን ብፍቓደኛታት ስቓይን ጥራይ ክነቅሕ ከም ዝኽእል ዘየጠራጥር እዩ።

ኣብ ውሽጥና ዝተፈላለዩ ዓይነታት ሓይሊ ኣለዉ፡ እዚ ኽንርድኦ ኣሎና፤ ቀዳማይ፡ ሜካኒካዊ ሓይሊ። ካልኣይ፡ ህይወታዊ ሓይሊ። ሳልሳይ፡ ስነ-ኣእምሮኣዊ ሓይሊ። ራብዓይ፡ ኣእምሮኣዊ ሓይሊ። ሓምሻይ፡ ናይ ፍቓድ ሓይሊ። ሻድሻይ፡ ናይ ህሊና ሓይሊ። ሳብዓይ፡ ናይ ንጹህ መንፈስ ሓይሊ። ነቲ ጥብቅ ሜካኒካዊ ሓይሊ ክንደይ እንተኣብዛሕናዮ፡ ህሊና ከነንቅሖ ኣይንኽእልን ኢና።

ኣብ ውሽጢ ሰውነትና ነቲ ህይወታዊ ሓይሊ ክንደይ እንተኣብዛሕናዮ፡ ህሊና ከነንቅሖ ከቶ ኣይንኽእልን ኢና።

ብዙሓት ስነ-ልቦናዊ መስርሓት ኣብ ውሽጥና ይካየዱ፡ እቲ ህሊና ግን ንዅሉ ነገር ጣልቃ ኣይኣቱን።

ትምህርትታት ኣእምሮ ክንደይ ዓበይቲ ይኹኑ፡ እቲ ኣእምሮኣዊ ሓይሊ ነቲ ዝተፈላለየ ተግባራት ናይ ህሊና ከንቅሖ ኣይክእልን እዩ።

እንተኳ ሓይሊ ናይ ፍቓድ ክሳብ ወሰን የብሉን እንተ በጻሕና፡ ህሊና ከነንቅሖ ኣይንኽእልን ኢና።

እዞም ኲሎም ዓይነታት ሓይሊ ኣብ ዝተፈላለዩ ደረጃታትን ልኬታትን ተሰሪዖም ይርከቡ፡ ምስ ህሊና ግን ኲነታት የብሎምን።

ህሊና ብንቑሕ ስራሕን ብቕኑዕ ጻዕርን ጥራይ ክነቅሕ ይኽእል።

እቲ ደቂ-ሰብ ዝውንኑዎ ንእሽቶ ሚእታዊት ናይ ህሊና፡ ኣብ ክንዲ ኽውስኽ ኣብ ህይወት ብኸንቱ ይባኽን።

ምስ ኲሎም ኣብ ህይወትና ዘጋጥሙ ዛዕባታት ብምልላይና፡ ነቲ ሓይሊ ናይ ህሊና ብኸንቱ ከም እንደምስሶ ንጹር እዩ።

ንሕና ነቲ ህይወት ከም ፊልም ክንርእዮ ኣሎና፡ ምስ ዝኾነት ኮሜዲ፡ ድራማ ወይ ሓዘን ከቶ ከይተላለና፡ ከምኡ እንተገይርና ነቲ ሓይሊ ናይ ህሊና ነድሕኖ።

ህሊና ባዕሉ፡ ልዑል ፍጥነት ንዝውንን ዓይነት ሓይሊ እዩ።

ንህሊና ምስ ተዘክሮ ክንደናግር የብልናን፡ ምኽንያቱ ልክዕ ከምቲ ብርሃን ናይ መኪና ምስቲ እንደልዎ መንገዲ ኸም ዝፈላለዩ እዮም።

ኣብ ውሽጥና ብዙሓት ተግባራት ይፍጸሙ፡ እቲ ህሊና ዝበሃል ግን ኣይሳተፍን።

ኣብ ሰውነትና ብዙሓት ምጥዕዓማትን ዳግመ ምጥዕዓማትን ይፍጸሙ፡ እቲ ህሊና ግን ኣይሳተፍን።

እቲ ማእከል ምንቅስቓስ ናይ ሰውነትና መኪና ከምዘውር ወይ ከኣ ኣጻብዕትና ኣብ ላዕሊ ናይ ፒያኖ እናተጻወቱ ከም ዝመርሕ ብዘይ ቅንጣበ ተሳትፎ ናይ ህሊና ይኽእል።

ህሊና ብርሃን እዩ፡ እቲ ዘይህሊናዊነት ዘይርእዮ።

ዕውር እውን ነቲ ኣካላዊ ብርሃን ጸሓይ ኣይርእዮን እዩ፡ እቲ ብርሃን ግን ባዕሉ ይርከብ።

እቲ ብርሃን ናይ ህሊና ኣብቲ ዘሕዝን ጸልማት ናይ ባዕለይ፡ ናይ ገዛእ ርእሰይ ክሰግር ክንከፍት የድሊ።

ሕጂ ነቲ ትርጉም ናይ ቃል ዮሃንስ ዝበሎ ጽቡቕ ጌርና ንርድኦ፡ ኣብቲ ወንጌል ከምዚ ይብል፤ “ብርሃን ናብ ጸልማት መጸ፡ እቲ ጸልማት ግን ኣየስተውዓሎን።”

እቲ ብርሃን ናይ ህሊና ናብቲ ጸልማት ናይ ባዕለይ ሰብ ከም ዝሰግር ግን ዘይምከኣል እዩ፡ ቅድሚኡ ነቲ ግሩም ትርጉም ናይ ውሽጣዊ ስነ-ልቦናዊ ምዕዛብ እንተዘይተጠቒምናሉ።

ነቲ ብርሃን መተላለፊ ክንፈጥረሉ የድሊ፡ ነቲ ዕሙቕ ጸላም ናይቲ ባዕለይ ናይ ስነ-ልቦና ንምብራህ።

ሓደ ለውጢ ንምግባር ተገዳስነት እንተዘይብሉ፡ ባዕሉ ኣየዕዝብን እዩ፡ ከምዚ ዓይነት ተገዳስነት እውን ሓደ ነቲ ምስጢራዊ ትምህርታት ብሓቂ ከፍቅሮ ከሎ ጥራይ እዩ ዝከኣል።

ሕጂ ኣንበብትና፡ ምኽንያት ናይቲ ብዛዕባ ስራሕ ኣብ ርእስና ዘሎ መምርሒ ደጋጊምና ንኸነመሓይሽ እንመኽረሉ ምኽንያት ክርድኡልና እዩ።

ንቑሕ ህሊና፡ ነቲ ሓቂ ብቐጥታ ንኽንፍትኖ የኽእለና።

እቲ ብስሕተት ሰብ ተባሂሉ ዝጽዋዕ ኣእምሮኣዊ እንስሳ፡ ብቲ ሓይሊ ናይ ምፍጣር ኣገባብ ናይ ሎጂካዊ ዘይተኣማማንነት ተማርኹ፡ ነቲ ዘይተኣማማንነት ናይ ህሊና ረስዕዎ።

ነቲ ሓሳባት ሎጂካዊ ንምፍጻም ዘሎ ሓይሊ ኣብቲ መደምደምታ ኣዝዩ ድኻም ምዃኑ ዘየጠራጥር እዩ።

ካብቲ ጽሑፍ ናብቲ ተቓራኒ ጽሑፍ ክንሰግር ንኽእል ኢና፡ ከምኡ’ውን ብምምይያጥ ናብ መደምደምታ ክንበጽሕ ንኽእል ኢና፡ እዚ መደምደምታ ግን ኣብ ባዕሉ ኣእምሮኣዊ ሓሳብ ምዃኑ ቀጺሉ እዩ፡ ኣብ ዝኾነ ይኹን ኣገባብ ግን ምስቲ ሓቂ ኣይሰማማዕን።

እቲ ዘይተኣማማንነት ናይ ህሊና ኣዝዩ ቀጥታዊ እዩ፡ ነቲ ሓቂ ናይ ዝኾነ ይኹን ክስተት ባዕሉ ንኽንፍትኖ የኽእለና።

እቲ ተፈጥሮኣዊ ክስተት ኣብ ዝኾነ ይኹን ኣገባብ ምስቶም ኣእምሮ ዝፈጥሮም ሓሳባት ኣይሰማማዕን።

እቲ ህይወት ካብ ደቒቕ ናብ ደቒቕ ይካየድ፡ ንትንትንታ ከም እንሕዞ ግን ንቐትሎ።

እቲ ብምዕዛብ ናይ ከምዚ ወይ ከምቲ ተፈጥሮኣዊ ክስተት ሓሳባት ንምውሳኽ ከም እንፍትኖ፡ ብሓቂ ነቲ ሓቂ ናይቲ ክስተት ምዕዛብ የቋርጽ፡ ኣብኡ ግን ነቲ ነጸብራቕ ናይቲ በሰለ ክልሰ-ሓሳባትን ሓሳባትን ንርኢ፡ ምስቲ እንዕዘቦ ዛዕባ ግን ምንም ዝተተሓሓዘ የብሉን።

ኣእምሮኣዊ ምድናቕ ባህ ዘብል እዩ፡ ኲሎም ተፈጥሮኣውያን ክስተታት ምስቲ ሎጂካዊ ዘይተኣማማንነትና ክሰማምዑ ብግዲ ንደሊ።

እቲ ዘይተኣማማንነት ናይ ህሊና ኣብቲ ዝተፈተነ ተሞክሮታት እዩ ዝተመስረተ፡ ኣብቲ ንጹር ተኣማንነት ናይ ባዕልኻ ግን ኣይኮነን።

ኲሎም ሕግታት ናይ ተፈጥሮ ኣብ ውሽጥና እዮም ዝርከቡ፡ ኣብ ውሽጥና እንተዘይረኺብናዮም ግን ካብ ርእስና ወጻኢ ከቶ ኣይንረኽቦምን ኢና።

እቲ ሰብ ኣብቲ ዩኒቨርስ ተጠቒሉ ኣሎ፡ እቲ ዩኒቨርስ ድማ ኣብ ሰብ ተጠቒሉ ኣሎ።

ሓቂ እቲ ሓደ ባዕሉ ኣብ ውሽጡ ዝፍትኖ እዩ፡ ሓቂ ክፍትኖ ዝኽእል እቲ ህሊና ጥራይ እዩ።

ቋንቋ ናይ ህሊና ምልክታዊ፡ ውሽጣዊ፡ ዓሚቕ ትርጉም ዝህብ እዩ፡ ንቑሓት ሰባት ጥራይ እዮም ከስተውዕልዎ ዝኽእሉ።

ህሊና ከንቅሕ ዝደሊ ካብ ውሽጡ ኲሎም ዘይድለዩ ኣካላት ከወግድ ኣለዎ፡ ነቲ ኢጎ፡ ባዕለይ፡ ገዛእ ርእሰይ ዝመስርቱ፡ ኣብ ውሽጦም ከኣ እቲ ምንጪ ተቐቢሩ ይርከብ።