ሕጊ ፔንዱለም

ኣብ ገዛ ሓደ ናይ ግድግዳ ሰዓት ምህላው፡ ነቲ ሰዓታት ንምፍላጥ ጥራይ ዘይኮነ፡ ንእምብዛ ሓደ ነገር ንምምርማር ዝሕግዝ ብምዃኑ ጽቡቕ እዩ።

እቲ ሰዓት ብዘይ መላግቦ ኣይሰርሕን፤ ምንቅስቓስ ናይቲ መላግቦ ድማ ኣዝዩ ትርጉም ዝዓመቝ እዩ።

ኣብ ጥንታዊ ግዜ፡ እቲ ናይ ለውጢ ዶግማ ኣይነበረን፤ ሽዑ፡ እቶም ጠበብቲ እቲ ታሪኻዊ መስርሕ ከም ሕጊ መላግቦ መጠን ከምዝግለጽ ይርድኡ ነበሩ።

ኩሉ ይውሕዝን ይመልስን፣ ይድይብን ይወርድን፣ የዕብይን የንእስን፣ ከምዚ ብዘደንቕ ሕጊ እናተመላለሰ ይኸይድ።

ኩሉ ዝንቀሳቐስ ምዃኑ፡ ኩሉ ንውቕያት ግዜ ተገዛኢ ምዃኑ፡ ኩሉ ዝልውጥን ዝድግምን ምዃኑ ሓደ ነገር ኣይኮነን።

ኣብ ሓደ ጫፍ ናይቲ መላግቦ ሓጐስ ኣሎ፡ ኣብቲ ሓደ ድማ ጓሂ፤ ኩሎም ስምዒታትና፡ ሓሳባትና፡ ትምኒታትና፡ ድሌታትና፡ ከም ሕጊ መላግቦ መጠን ይንቀሳቐሱ።

ተስፋን ተስፋ ምቁራጽን፡ ተስፋ ምቑራጽን ተስፋ ምግባርን፡ ፍቕርን ስቓይን፡ ዓወትን ውድቀትን፡ ረብሓን ክሳራን፡ ብርግጽ ነቶም ክልተ ጫፋት ናይ ምንቅስቓስ መላግቦ እዮም።

ግብጺ ምስ ኩሉ ሓይልን ልዕልናን ኣብ ገምገም ናይቲ ቅዱስ ሩባ ተፈጢራ፡ እቲ መላግቦ ናብቲ ሓደ ወገን ምስ ከደ ግና፡ በቲ ተቃራኒ ጫፍ ምስ ተንስአ፡ እታ ሃገር ናይ ፈርኦን ወደቐት፡ የሩሳሌም፡ እታ ተፈታዊት ከተማ ናይ ነብያት ድማ ተንስአት።

እስራኤል እቲ መላግቦ ቦታ ምስ ቀየረ ወደቐት፡ ኣብቲ ሓደ ጫፍ ድማ እምፓየር ሮማ ተፈጥረ።

እቲ ምንቅስቓስ ናይ መላግቦ ንእምፓየራት የልዕልን የውርድን፡ ሓያላት ስልጣኔታት የልዕል፡ ድሕሪኡ ድማ የፍርሰን ወዘተ።

ኣብቲ የማናይ ጫፍ ናይቲ መላግቦ፡ ነቶም ዝተፈላለዩ ትምህርትታት መሰልጠኒ ምስጢርን መሰልጠኒ ሕቡእን፡ ሃይማኖታትን ኑፋቓትን ክንሰርዖም ንኽእል።

ኣብቲ ጸጋማይ ጫፍ ናይቲ ምንቅስቓስ መላግቦ፡ ኩሎም ናይ ዓይነት ተራእዮኣዊ ትምህርትታት፡ ማርክሳዊ፡ ዘይኣማናዊ፡ ተጠራጣሪ ወዘተ ክንሰርዖም ንኽእል። ተጻራሪ ናይ ምንቅስቓስ መላግቦ፡ ተለዋዋጢ፡ ንዘይቋርጽ ምልውዋጥ ተገዛእቲ።

ሓደ ሃይማኖተኛ ፈንጣጣዊ፡ ብምኽንያት ዝኾነ ዘይተለምደ ወይ ብስጭት ዝመልኦ ፍጻሜ፡ ናብቲ ሓደ ጫፍ ናይቲ መላግቦ ክኸይድ ይኽእል፡ ናብ ዘይኣማኒ፡ ተራእዮኣዊ፡ ተጠራጣሪ ክልወጥ ይኽእል።

እቲ ተራእዮኣዊ፡ ዘይኣማኒ ፈንጣጣዊ፡ ብምኽንያት ዝኾነ ዘይተለምደ ተግባር፡ ምናልባት ዘይተለምደ ሜታፊዚካዊ ፍጻሜ፡ ናይ ዘይርሳዕ ፍርሒ ቅጽበት፡ ናብቲ ተቃራኒ ጫፍ ናይቲ ምንቅስቓስ መላግቦ ክወስዶን ናብ ዘይተዓገስ ሃይማኖተኛ ምላሽ ዝህብ ክልውጦን ይኽእል።

ምስላታት፡ ሓደ ካህን ብሓደ ምስጢራዊ ምሁር ኣብ ክርክር ምስ ተሳዕረ፡ ተስፋ ምስ ቆረጸ፡ ዘይኣማኒን ተራእዮኣዊን ኰነ።

ነቲ ዛንታ ናይ ሓንቲ ዘይኣማንን ተጠራጣርን ዝነበረት ወይዘሮ ንፈልጥ፡ ብምኽንያት ሓደ መደምደሚ ዘለዎ ሜታፊዚካዊ ተግባር፡ ሓንቲ ግሩም ተወካሊት ናይ ግብራዊ ምስጢራዊ ትምህርቲ ኰነት።

ኣብ ስም ሓቂ፡ እቲ ናይ ሓቂ ፍጹም ተራእዮኣዊ ዘይኣማኒ ሓሶት ምዃኑ ክንገልጽ ኣሎና፡ የለን።

ኣብ ቅድሚ ቀረባ ሞት ዘይተርፍ ምዃኑ፡ ኣብ ቅድሚ ናይ ዘይርሳዕ ፍርሒ ቅጽበት፡ እቶም ጸላእቲ ናይ ዘልኣለምነት፡ እቶም ተራእዮኣውያንን ዘይኣመንትን፡ ብቕጽበት ናብቲ ሓደ ጫፍ ናይቲ መላግቦ ይሓልፉን ብዘይተወሰነ እምነትን ዓቢ ኣምልኾን እናጸለዩን እናበኸዩን እናተማህለሉን ይርከቡ።

እቲ ደራሲ ናይ ተራእዮኣዊ ዳያሌክቲካዊ ዝኾነ ካርል ማርክስ እውን፡ ሓደ ሃይማኖተኛ ኣይሁዳዊ ፈንጣጣዊ ነበረ፡ ድሕሪ ሞቱ ድማ፡ ናይ ዓቢ ራቢ ስነ-ስርዓት ቀብሪ ተገበረሉ።

ካርል ማርክስ፡ ነቲ ተራእዮኣዊ ዳያሌክቲካዊ ብሓደ ዕላማ እዩ ኣዳልይዎ፡ “ብጥርጣረ ኣቢሉ ንኩሎም ሃይማኖታት ዓለም ንምፍራስ መሳርያ ንምፍጣር”።

እቲ ጉዳይ ዓይነታዊ ናይ ሃይማኖታዊ ቅንኣት ናብ ጫፍ ዝበጽሐ እዩ፤ ማርክስ ምህላው ካልኦት ሃይማኖታት ፈጺሙ ክቕበሎ ኣይከኣለን፡ ብዳያሌክቲካዊ ኣቢሉ ከፍርሰን መሪጹ።

ካርል ማርክስ፡ ሓደ ካብቶም ፕሮቶኮላት ናይ ጽዮን ፈጺምዎ፡ እቲ ብጽሑፍ ከምዚ ዝብል፡ “ንዓለም ብተራእዮን ብዘስካሕክሕ ዘይምእማንን እንተ መላእናያ ኣይገድድን እዩ፡ እታ ንሕና እንዕወትላ መዓልቲ፡ ነቲ ሃይማኖት ናይ ሙሴ ብትኽክል ዝተቐየረን ብዳያሌክቲካዊ መልክዑን ከነስተምህር ኢና፡ ኣብ ዓለም ካልእ ሃይማኖት ኣይንፈቅድን”።

ኣብ ሕብረት ሶቭየት ሃይማኖታት ክሳደዱን ንህዝቢ ተራእዮኣዊ ዳያሌክቲካ ክምሃሩን ምህላዎም እምብዛ የገርም እዩ፡ ኣብ ቤተ-መንግስቲ ኣይሁድ ግና፡ ታልሙድ፡ መጽሓፍ ቅዱስን ሃይማኖትን ይጽንዑ፡ ብዘይካ ዝኾነ ጸገም ድማ ብነጻ ይሰርሑ።

እቶም ኣዘዝቲ ናይ መንግስቲ ሩስያ ሃይማኖተኛታት ናይ ሕጊ ሙሴ እዮም፡ ንሳቶም ግና ንህዝቢ ብሓሶት ናይ ተራእዮኣዊ ዳያሌክቲካዊ ይመርዙዎ።

ኣንጻር ህዝቢ እስራኤል ፈጺምና ኣይንዛረብን፤ ንሓደ እሊት ጥራይ ኢና እንቃወም ዘለና፡ ንዝኽሰት ዘይብሉ ዕላማታት እናሰደዱ ንህዝቢ ብተራእዮኣዊ ዳያሌክቲካዊ ይመርዙዎ፡ ብሕቡእ ድማ ነቲ ሃይማኖት ናይ ሙሴ የሳልጡ።

ተራእዮኣውነትን መንፈሳውነትን፡ ምስ ኩሉ ሳዕቤናዊ ጽንሰ-ሓሳባትን፡ ጽልዋታትን፡ ቅድመ-ሓሳባትን ናይ ኩሉ ዓይነት፡ ከም ሕጊ ናይ መላግቦ መጠን ኣብ ኣእምሮ ይካየዱን ከምቲ ግዜን ልምድን መጠን መልክዖም ይልውጡን።

መንፈስን ነገረን ክልተ ክትዕ ዘለዎምን ጸገምቲ ዝመልኦምን ጽንሰ-ሓሳባት እዮም፡ ዋላ ሓደ ዘይርድኦም።

ኣእምሮ ብዛዕባ መንፈስ ዋላ ሓንቲ ኣይፈልጥን፡ ብዛዕባ ነገረ እውን ዋላ ሓንቲ ኣይፈልጥን።

ሓደ ጽንሰ-ሓሳብ ካብኡ ንላዕሊ ኣይኮነን፡ ሓደ ጽንሰ-ሓሳብ። እቲ ሓቂ ሓደ ጽንሰ-ሓሳብ ኣይኮነን እኳ እንተኾነ ኣእምሮ ብዛዕባ ሓቂ ብዙሓት ጽንሰ-ሓሳባት ክፈጥር ይኽእል።

መንፈስ መንፈስ እዩ (እቲ ህላወ)፡ ንርእሱ ጥራይ ክፈልጥ ይኽእል።

ጽሑፍ ኣሎ፡ “እቲ ህላወ ህላወ እዩ እቲ ምኽንያት ናይ ምህላው እውን እቲ ህላወ ባዕሉ እዩ”።

እቶም ፈንጣጣውያን ናይ ኣምላኽ ነገር፡ እቶም ሳይንቲስ ናይ ተራእዮኣዊ ዳያሌክቲካዊ፡ ተመክሮኣውያን ኣብ ሚእቲ ሚእቲ ድማ ዘይመስግኑ እዮም። ብዛዕባ ነገር ብዝደንቕን ዓሻ ዝመልኦን ርእሰ-ተኣማንነት ይዛረቡ፡ ብሓቂ ግና ዋላ ሓንቲ ብዛዕባኡ ኣይፈልጡን።

ነገር እንታይ እዩ፧ ካብዞም ዓሻታት ሳይንቲስ መን እዩ ዝፈልጦ፧ እቲ ብዙሕ ተደጋጋሚ ነገር እውን ክትዕ ዝበዝሖን ጸገምቲ ዝመልኦን ጽንሰ-ሓሳብ እዩ።

እቲ ነገር ኣየናይ እዩ፧ ጥጥ ድዩ፧ ሓጺን ድዩ፧ ስጋ ድዩ፧ ስታርች ድዩ፧ እምኒ ድዩ፧ መዳስ ድዩ፧ ደበና ወይ እንታይ፧ ኩሉ ነገር እዩ ምባል ልክዕ ከምቲ ኩሉ ኣካል ናይ ሰብ ጉበት ወይ ልቢ ወይ ቆላዕት እዩ ምባል እዩ። ብግልጺ ሓደ ነገር ሓደ ነገር እዩ እቲ ካልእ ነገር ድማ ካልእ ነገር እዩ፡ ነፍሲ ወከፍ ኣካል ዝተፈላለየ እዩ ነፍሲ ወከፍ ንጥረ ነገር ድማ ፍልይ ዝበለ እዩ። ሽዑ፡ ካብ ኩሎም እዞም ንጥረ ነገራት፡ እቲ ብዙሕ ተደጋጋሚ ነገር ኣየናይ እዩ፧

ብዙሓት ሰባት ምስቶም ጽንሰ-ሓሳባት ናይቲ መላግቦ ይጻወቱ፡ ብሓቂ ግና እቶም ጽንሰ-ሓሳባት እቲ ሓቂ ኣይኮኑን።

ኣእምሮ ነቶም መልክዓት ናይ ባህርይ ጥራይ እዩ ዝፈልጥ፡ ብዛዕባቲ ኣብ ከምዚ ዓይነት መልክዕ ዝርከብ ሓቂ ግና ዋላ ሓንቲ ኣይፈልጥን።

እቶም ንድፈ-ሓሳባት ምስ ግዜን ዓመታትን ይሓልፉ፡ እቲ ሓደ ኣብ ቤት ትምህርቲ ዝተማህሮ ድማ ድሕሪኡ ኣየገልግልን፤ መደምደሚ፡ ዋላ ሓደ ዋላ ሓንቲ ኣይፈልጥን።

እቶም ጽንሰ-ሓሳባት ናይቲ ጽኑዕ የማናይ ወይ ናይቲ ጽኑዕ ጸጋማይ ናይቲ መላግቦ ከምቲ ፋሽናት ናይ ደቂ ኣንስትዮ እዮም ዝሓልፉ፡ ኩሎም እቶም መስርሕ ናይ ኣእምሮ እዮም፡ ነገራት ኣብ ልዕሊ ምርዳእ ዝፍጸሙ፡ ዕሽነት፡ ትዕቢት ናይ ምስትውዓል።

ንዝኾነ ይኹን ስነ-ኣእምሮኣዊ ትምህርቲ ካልእ ትምህርቲ ይቃወሞ፡ ንዝኾነ ይኹን ስነ-ኣእምሮኣዊ መስርሕ ብምክንያታዊ መልክዑ ዝተሃነጸ፡ ካልእ ተመሳሳሊ ይቃወሞ፡ ድሕሪ ኩሉኸ እንታይ፧

እቲ ናይ ሓቂ፡ እቲ ሓቂ፡ እቲ ዘገድሰና ነገር እዩ፤ እዚ ግና ጉዳይ ናይቲ መላግቦ ኣይኮነን፡ ኣብ መንጎቲ ምልውዋጥ ናይ ንድፈ-ሓሳባትን እምነታትን ኣይርከብን።

እቲ ሓቂ እቲ ዘይፍለጥ ካብ ቅጽበት ናብ ቅጽበት እዩ፡ ካብ ግዜ ናብ ግዜ።

እቲ ሓቂ ኣብ ማእከል ናይቲ መላግቦ እዩ ዘሎ፡ ኣብቲ ጽኑዕ የማናይ ኣይኮነን ኣብቲ ጽኑዕ ጸጋማይ እውን ኣይኮነን።

ንየሱስ፡ ሓቂ እንታይ እዩ፧ ተባሂሉ ምስ ተሓተ፡ ዓሚቝ ስቕታ ሓዘ። ንቡዳሃ እውን ተመሳሳሊ ሕቶ ምስ ቀረበሉ፡ ጀርባኡ ሂቡ ተፈልየ።

እቲ ሓቂ ጉዳይ ናይ ርእይቶታት፡ ወይ ንድፈ-ሓሳባት፡ ወይ ጽልዋታት ናይ ጽኑዕ የማናይ ወይ ጽኑዕ ጸጋማይ ኣይኮነን።

እቲ ኣእምሮ ብዛዕባ ሓቂ ክፈጥሮ ዝኽእል ጽንሰ-ሓሳብ፡ ፈጺሙ እቲ ሓቂ ኣይኮነን።

እታ ምርዳእ ብዛዕባ ሓቂ ዘለዋ ሓሳብ፡ ፈጺማ እቲ ሓቂ ኣይኮነትን።

እቲ ብዛዕባ ሓቂ ዘሎና ርእይቶ፡ ክንደይ ክቡር እንተኾነ እኳ፡ ብዝኾነ መልክዑ እቲ ሓቂ ኣይኮነን።

እቶም ናይ መንፈሳውነት ጅረታትን ተቓወምቶም ተራእዮኣውያን ፈጺሞም ናብ ሓቂ ኣይመርሑናን።

እቲ ሓቂ ብቀጥታ ክንገጥመሉ ዘለና ነገር እዩ፡ ከምቲ ሓደ ጣቱ ኣብ ሓዊ ምስ ዘእትዎን ዝነድድን፡ ወይ ከምቲ ሓደ ማይ ምስ ዝውሕጥን ዝስሕትን።

እቲ ማእከል ናይቲ መላግቦ ኣብ ውሽጥና እዩ ዘሎ፡ ኣብኡ ድማ ነቲ ናይ ሓቂ፡ ነቲ ሓቂ፡ ብቀጥታ ተረኺቡ ክንገጥመሉ ኣሎና።

ብቐጥታ ርእስና ንምርማር ንርእስና ንምርካብን ንርእስና ብዓሚቝ ክንፈልጥን የድልየና እዩ።

እቲ ተመክሮ ናይ ሓቂ እንታይነትና ብሓደ ምስ ዝፈጥርና፡ ንዘይንደልዮም ነገራት ምስ ኣወገድና ጥራይ እዩ ዝመጽእ።

ስሕተት ምስ ኣወገድና ጥራይ እዩ ሓቂ ዝመጽእ። ንርእስና፡ ንስሕተትና፡ ንጽልዋታትናን ፍርሓትናን፡ ንፍቕርናን ድሌታትናን፡ እምነታትናን ዝሙትናን፡ ነቲ ምዕጻውና ኣእምሮኣውነትን፡ ነቲ ርእሰ-ተኣማንነት ናይ ኩሉ ዓይነትን ምስ ኣፍረስና ጥራይ፡ ናብቲ ተመክሮ ናይ ሓቂ ይመጸና።

እቲ ሓቂ ምስቲ ዝተባህለ ወይ ዘይተባህለ ዋላ ሓንቲ ዝተኣሳሰር ነገር የብሉን፡ ምስቲ ዝተጻሕፈ ወይ ዘይተጻሕፈ፡ ንሱ ናብኡ ዝመጸና እንታይነትና ምስ ሞተ ጥራይ እዩ።

ኣእምሮ ነቲ ሓቂ ክደልዮ ኣይክእልን እዩ ምኽንያቱ ኣይፈልጦን እዩ። ኣእምሮ ነቲ ሓቂ ኣፍልጦ ክህቦ ኣይክእልን እዩ ምኽንያቱ ፈጺሙ ኣይፈልጦን እዩ። እቲ ሓቂ ብሃንደበት ናብኡ ይመጸና ኩሎም እቶም ዘይንደልዮም ነገራት እንታይነትና ምስ ፈጠርናዮም፡ ንርእስና።

እቲ ሕልና ኣብ መንጎቲ ርእስና ተሓቢኡ ክሳብ ዝቕጽል፡ ነቲ ናይ ሓቂ ዝኾነ፡ ነቲ ካብ ስጋ፡ ካብ ፍቕርን ካብ ኣእምሮን ዝሓልፍ፡ ነቲ ሓቂ ዝኾነ ከጋጥሞ ኣይክእልን እዩ።

እንታይነትና ናብ ጸቢብ ኣመድነት ምስ ተቐየረ፡ እቲ ሕልና ንሓዋሩ ንምትንሳእን ነቲ ሓቂ ብቐጥታ ንምግጣም ነጻ ይኸውን።

እቲ ዓቢ ካቢር የሱስ ብትኽክል፡ “ነቲ ሓቂ ፍለጡ ንሱ ድማ ሓራ ከውጽኣኩም እዩ” ኢሉ እዩ።

ሓደ ሰብ ሓምሳ ሽሕ ንድፈ-ሓሳባት ፈሊጡ እንተኾነ እቲ ሓቂ ፈጺሙ እንተዘይተገጢምዎ እንታይ ይጠቕሞ፧

እቲ ኣእምሮኣዊ ስርዓት ናይ ዝኾነ ይኹን ሰብ ክቡር እዩ፡ ንዝኾነ ይኹን ስርዓት ግና ካልእ ይቃወሞ ሓደ እኳ እቲ ሓቂ ኣይኮነን።

ንርእስና ንምፍላጥ ርእስና ምምርማር ይሕይሽ መዓልቲ ድማ ብቀጥታ ነቲ ናይ ሓቂ፡ ነቲ ሓቂ ንኽንገጥሞ።