ነፃነት

ትርጉም ናጽነት ክሳብ ሕጂ ብደቂ ሰባት ኣይተረድአትን።

ብዛዕባቲ ጽንሰ-ሓሳብ ናጽነት፣ ኵሉ ግዜ ብዝተፈላለየ መንገዲ ዝቐርብ፣ ከበድቲ ጌጋታት ተፈጺሙ።

ርግጽ እዩ፡ ምእንቲ ሓንቲ ቃል ይግጠሙ፡ ዘይመስግኑ መደምደምታ ይወስዱ፡ ኵሉ ዓይነት ግፍዒ ይፍጽሙ፡ ኣብ ሜዳታት ውግእ ደም ይፍስስ።

እታ ናጽነት እትብል ቃል ተፈታዊት እያ፣ ንዅሉ ሰብ ተፈቱ፣ ይኹን እምበር፡ ብዛዕባኣ ሓቀኛ ምርዳእ የለን፣ ብዛዕባ እዛ ቃል እዚኣ ምድንጋር ኣሎ።

እታ ናጽነት እትብል ቃል ብሓደ ዓይነትን ብሓደ መንገዲን ዝገልጽዎ ደርዘን ሰባት ምርካብ ኣይከኣልን እዩ።

እታ ናጽነት እትብል ቃል፣ ንተገላጺ ኣእምሮኣዊነት ፈጺሙ ኣይርድኦን እዩ።

ነፍሲ ወከፍ ሰብ ብዛዕባ እዛ ቃል እዚኣ ዝተፈላለዩ ሓሳባት ኣለዎ፦ ተገላጺ ኣረኣእያታት ሰባት ካብ ኵሉ ዕላማዊ ሓቂ ዝረሓቑ።

እቲ ጉዳይ ናጽነት ክለዓል ከሎ፣ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ኣእምሮ ዘይምስምማዕ፣ ግልጽ ዘይምንጻር፣ ዘይምስምማዕ ኣሎ።

እቲ ደራሲ ናይቲ ትንታነ ምጽራይ ኣእምሮን ናይቲ ትንታነ ግብራዊ ኣእምሮን ዝኾነ ዶን ኢማኑኤል ካንት እውን ከይተረፈ ነዛ ቃል እዚኣ መርሚሩ ትክክለኛ ትርጉም ከም ዘይሃበና እተኣማመን እየ።

ናጽነት፣ ጽብቕቲ ቃል፣ ደስ እትብል ቃል፦ ስንት ክንደይ ገበናት ስማት ተፈጺሞ!

እታ ናጽነት እትብል ቃል ንብዙሓት ሰባት ከም ዝሰሓተት ዘየማትእ እዩ፣ እቲ ኸረንን ጐላጉልን፡ እቶም ርባታትን ባሕርታትን ብምኽንያት እዛ ድግምታዊት ቃል ብደም ተበሊዖም።

ኣብ ታሪኽ ክንደይ ባንዴራታት፡ ክንደይ ደምን ክንደይ ጀጋኑን ተተኪኦም፡ ነፍሲ ወከፎም ኣብ መድረኽ ህይወት እቲ ጉዳይ ናጽነት ምስ ተቐመጠ።

እቲ ዘሕዝን ነገር ከኣ፡ ድሕሪ ዅሉ እቲ ብኸቢድ ዋጋ እተረኽበ ናጽነት፡ ኣብ ውሽጢ ነፍሲ ወከፍ ሰብ ባርነት ቀጺሉ።

መን እዩ ናጻ፧ መን እዩ ነታ ፍልጥቲ ናጽነት ረኺቡ፧ ክንደይከ ናጻ ወጺኦም፧ ኣየ፣ ኣየ፣ ኣየ!

እቲ መንእሰይ ናጽነት ይምነ፣ እንጀራ፣ ክዳን፣ መዕቆቢ እናሃለዎዎ ብዙሕ ግዜ ናጽነት ኪደሊ ካብ ቤት ኣቦኡ ምህዳሙ ዘገርም እዩ።

ነቲ ኣብ ገዝኡ ዅሉ ዘለዎ መንእሰይ በታ ናጽነት እትብል ቃል ተሰኒፉ ካብ ገዝኡ ምህዳሙን ምሕባኡን ምርሓቑን ዘይምስምማዕ እዩ። ኣብ ሓጐስ ዝመልኦ ቤተሰብ ኴንካ ዅሉ ዓይነት ምቾት ክትረክብ እናኸሎኻ፡ በዘን ምድሪ ዓለም ሓሊፍካ ናብ ስቓይ ንምእታው ዘሎካ ነገር ክትስእን ምድላይ ዘገርም እዩ።

እቲ ኽፉእ ዕድል ዘለዎ፡ እቲ ካብ ህይወት ተነጽሎ ዘለዎ፡ እቲ ለማኒ፡ ንእሽቶ ቤቱ፡ ንመቝጸሪቱ ተሓሊቑ ሓደ ዝሓሸ ለውጢ ንምርካብ ክርሕቕ እንተደለየ ቅኑዕ እዩ፣ እቲ ጽቡቕ ቈልዓ ግን፡ እቲ ፍቁር ውላድ ምህዳምን ምሕባእን እንተደለየ ዘይምስምማዕን ክሳዕ እትርፊ እዩ፣ ይኹን እምበር ከምኡ እዩ፣ እታ ናጽነት እትብል ቃል፡ ትስሕብ፡ ትድግም፡ ዋላኳ ሓደ ሰብ ብልክዕ ከመይ ኢላ ከም እትትርጐም እንተዘይፈለጣ።

እታ ድንግል ናጽነት እንተደለየት፡ ቤታ ክትልውጥ እንተተመነየት፡ ካብ ቤት ወላዲኣ ንምምላጥን ዝሓሸ ህይወት ንምንባርን ሓዳር ክትምስርት እንተደለየት ብኸፊሉ ግቡእ እዩ፡ ምኽንያቱ ኣደ ናይ ምዃን መሰል ኣለዋ፣ ይኹን እምበር፡ ኣብ ህይወት ብዓልቲ ሓዳር ኰይና፡ ናጻ ዘይምዃና ትረክብ፡ ብትዕግስቲ ኸኣ ናይ ባርነት መቝጸርታታት ክትጾር ኣለዋ።

እቲ ሰራሕተኛ፡ ካብ ብዙሓት ሕግታት ደኺሙ ናጻ ኽኸውን ይደሊ፡ ናጻ ክኸውን እንተኽኢሉ ግና፡ ባርያ ናይ ገዛእ ርእሱ ረብሓታትን ስክፍታታትን ናይ ምዃን ጸገም ከም ዘለዎ ይረክብ።

ርግጽ እዩ፡ ነፍሲ ወከፍ ጊዜ ምእንቲ ናጽነት ክንቃለስ ከሎና፡ እቲ ዝተረኽበ ዓወታት ከም ዝኾነ ጌርና ንረኽቦ።

ብኸንቱ ስም ናጽነት ዝፈሰሰ ብዙሕ ደም፣ ይኹን እምበር፡ ርእስናን ካልኦትን ባሮት ኴንና ቐጺልና ኣለና።

እቶም ሰባት፡ መዝገበ-ቃላት ብሰዋስው እንተተርጎምዎም እኳ፡ ፈጺሞም ዘይርድእዎም ቃላት ይዋግኡ።

ናጽነት ኣብ ውሽጥኻ ክትረኽቦ ዘሎካ ነገር እዩ። ካብ ገዛእ ርእስኻ ወጻኢ ሓደ እኳ ሊረኽቦ ኣይክእልን እዩ።

ኣብ ኣየር ምዝላይ ማለት ነቲ ትርጉም ናይቲ ናይ ሓቂ ናጽነት ዘመላኽት ምሳሌያዊ ኣበሃህላ እዩ።

እቲ ህልውናኡ ኣብ ውሽጢ ርእሱ፣ ኣብ ኣነነቱ ተዓሺጉ ክሳብ ዝቕጽል ሓደ እኳ ብሓቂ ናጽነት ክፍትኖ ኣይክእልን እዩ።

ነዚ ኣነነተይ፣ ንኽብረይ፣ መን ምዃነይ ምርድኡ ነቲ ናጽነት ብሓቂ ንምርካብ ክትደሊ ከለኻ ኣገዳሲ እዩ።

ብዘይካ ምቕዳም ነዚ ጉዳይና ዅሉ፣ ነዚ ኣነ፡ ንርእሰይ ዅሉ ከይተረድኣና ነቲ መቝጸርታታት ባርነት ከነፍርስ ፈጺምና ኣይንኽእልን ኢና።

እቲ ባርነት እንታይ እዩ፧ እዚ እንታይ እዩ ባሮት ጌሩ ዝሕዘና ዘሎ፧ እዚ መዐንቀፍ እንታይ እዩ፧ ኲሉ እዚ ክንረኽቦ ዘሎና እዩ።

ሃብታማትን ድኻታትን፡ ኣመንትን ዘይኣመንትን ናጻ ኸም ዝኾኑ እኳ እንተሓሰቡ ዅሎም ብዕሊ ተኣሲሮም ኣለዉ።

ክሳብ እቲ ህልውና፣ እቲ ባህሪ፣ እቲ ኣብ ውሽጥና ዘሎ ዝበለጸን ጽቡቕን ነገር ኣብ ውሽጢ ርእስና፣ ኣብ ኣነነተይ፣ ኣብ ገዛእ ርእሰይ፣ ኣብ ድሌታተይን ፍርሓተይን፣ ኣብ ትምኒተይን ስምዒተይን፣ ኣብ ስክፍታታተይን ዓመጽተይን፣ ኣብ ስነ-ኣእምሮኣዊ ጉድለታተይ ዝተዓሸገ ክሳብ ዝቕጽል፣ ብዕሊ ኣብ ማእሰርቲ ክህሉ እዩ።

እቲ ትርጉም ናጽነት ብስምምዕ ክርድኣካ ዝኽእል መቝጸርታታት ናይ ገዛእ ርእስና ስነ-ኣእምሮኣዊ ማእሰርቲ ምስ ጠፍኡ ጥራይ እዩ።

እቲ “ርእሰይ” ክሳብ ዝህሉ እቲ ህልውና ኣብ ማእሰርቲ ክኸውን እዩ፣ ካብ ቤት ማእሰርቲ ምምላጥ ናይቲ ኣነ ምፍራስ፣ ንሓመድ ምቕያር፣ ናብ ሓመድ ሰማያዊ ሓይልታት ብምቕያር ኣብ መወዳእታ እቲ ቡድሂስታዊ ምጥፋእ ጥራይ እዩ ዝከኣል።

እቲ ናጻ ህልውና፣ ካብ ኣነ ዝረሓቐ፣ ብዘይምህላው ናይ ርእሰይ፣ ብዘይምህላው ትምኒታት፣ ብዘይምህላው ስምዒታት፣ ድሌታትን ፍርሓትን ብዘይምህላው ነቲ ናይ ሓቂ ናጽነት ብቐጥታ ይፍትኖ።

ዝኾነ ይኹን ጽንሰ-ሓሳብ ብዛዕባ ናጽነት ናጽነት ኣይኮነን። እቲ ብዛዕባ ናጽነት ዝነበረና ኣረኣእያ ካብቲ ሓቂ ርሑቕ እዩ። እቲ ብዛዕባ ናጽነት ዝነበረና ሓሳባት ምስቲ ናይ ሓቂ ናጽነት ዝኾነ ይኹን ርክብ የብሉን።

ናጽነት ብቐጥታ ክንፍትኖ ዘሎና ነገር እዩ፡ እዚ ከኣ ብስነ-ኣእምሮኣዊ ምማት፣ ነቲ ኣነ ብምፍራስ፣ ንነፍሲ ወከፍ ብዘለኣለም ብምውዳእ ጥራይ እዩ ዝከኣል።

ከም ባሮት ኴንና እንተቐጸልና ብዛዕባ ናጽነት ሕልሚ ምሕላም ዝጠቅም ነገር የለን።

ንርእስና ከምቲ ዘለናዮ ምምልካቱ ዝበለጸ እዩ፣ ኲሉ እቲ ባሮት ጌርና ዘሎ ማእሰርቲታት በጥንቃቐ ምዕዛብ ነቲ ኣብ ውሽጢ ማእሰርቲ ብዕሊ የጽንሓና።

ርእስና ብምፍላጥና፣ ውሽጥና እንታይ ምዃኑ ብምርኣይና ነቲ መፍትሕ ናይቲ ናይ ሓቂ ናጽነት ክንረኽቦ ኢና።