Düşünje we Ýat

Ýatlamak diýmek, gören we eşiden zatlarymyzy, okanlarymyzy, başgalaryň bize aýdan zatlaryny, başymyza düşen zatlary we ş.m. ýatda saklamaga synanyşmakdyr.

Mugallymlar okuwçylarynyň öz sözlerini, jümlelerini, okuw kitaplarynda ýazylan zatlaryny, tutuş baplar, agyr ýumuşlar, ähli nokatlary we oturlyklary bilen ýatda saklamagyny isleýärler we ş.m.

Synag tabşyrmaklyk, bize aýdylan zatlary, mehaniki okap geçen zatlarymyzy ýatlamak, ýatdan sözlemek, toty guş ýaly gaýtalamak, ýatda saklanan ähli zatlarymyzy gaýtalamak diýmekdir.

Täze nesil ýadyňda saklanan ähli ýazgylary radioýaýlym diski ýaly gaýtalamaklyk düýpli düşünmek diýmek däldigine düşünmelidir. Ýatlamak düşünmek däldir, düşünmezden ýatlamak hiç hili peýda bermeýär, ýatlamak geçmişe degişlidir, öli zatdyr, eýýäm ýaşaýyşy ýok zatdyr.

Mekdepleriň, kollejleriň we uniwersitetleriň ähli okuwçylarynyň çuň düşünjäniň çuň manysyna hakykatdanam düşünmegi zerurdyr, gyssaglydyr we ähmiýetlidir.

DÜŞÜNMEKlik derrew, göni, güýçli başdan geçirýän zadymyz, çuňňur tejribe geçirýän zadymyz we hökmany suratda aňly hereketiň hakyky içki ÇEŞMESINE öwrülýän zatdyr.

Ýatlamak, ýatda dikeltmek öli zatdyr, geçmişe degişlidir we gynansak-da, mehaniki taýdan imitasiýa etmäge we aňsyzlyk bilen yzarlamaga synanyşýan ideal, şygar, ideýa, idealizme öwrülýär.

HAKYKAT DÜŞÜNJE, çuň düşünje, düýbüni içgin düşünmekde diňe ynsabyň içki basyşy, içimizde göterýän ähmiýetimizden dörän hemişelik basyş bar we bu ähli zat.

Hakyky düşünje öz-özünden, tebigy, ýönekeý, saýlawyň depressiw prosesinden azat; hiç hili ikirjiňlenmesiz arassa hereket hökmünde ýüze çykýar. Hereketiň GIZLIN ÇEŞMESINE öwrülen DÜŞÜNJE gaty gowy, ajaýyp, dörediji we esasanam mertebelidir.

Okan zatlarymyzy, isleýän idealymyzy, öwredilen kadamyzy, özümizi alyp barşymyzy, ýatda toplanan tejribelerimize we ş.m. esaslanan hereket hasaplaýjy bolup, depressiw saýlawyga baglydyr, dualistikdir, düşünje saýlawyga esaslanýar we hökmany suratda ýalňyşlyga we agyra getirýär.

Hereketi ýatda saklamak bilen sazlamak, hereketi ýatda saklanan zatlara gabat getirmäge synanyşmak, emeli, many bolmadyk, öz-özünden däl zatdyr we hökmany suratda diňe ýalňyşlyga we agyra eltip biler.

Synag tabşyrmak, ýyl geçmek, akyllylygy we ýady gowy bolan islendik samsyk adam edip biler.

Öwrenilen we synag tabşyrmaly derslere düşünmek gaty başga zatdyr, ýat bilen hiç hili baglanyşygy ýok, intellektualizm bilen bulaşdyrylmaly däl hakyky akylyýete degişlidir.

Öz durmuşynyň ähli hereketlerini ýatlarynyň ammarynda toplanan ideallara, teoriýalara we ýatlamalara esaslandyrmagy isleýän adamlar hemişe deňeşdirme bilen deňeşdirmäniň arasynda gezýärler we deňeşdirme bar ýerde göriplik hem bar. Şol adamlar öz şahsyýetlerini, maşgalalaryny, çagalaryny goňşusynyň çagalary, goňşy adamlar bilen deňeşdirýärler. Öýlerini, mebellerini, eşiklerini, ähli zatlaryny goňşusynyň ýa-da goňşularyň ýa-da garyndaşlarynyň zatlary bilen deňeşdirýärler. Öz pikirlerini, çagalarynyň akylyny beýleki adamlaryň pikirleri, beýleki adamlaryň akyly bilen deňeşdirýärler we göriplik döräp, soňra hereketiň gizlin çeşmesine öwrülýär.

Dünýäniň betbagtlygyna görä, jemgyýetiň ähli mehanizmi göriplige we gazanyjylyga esaslanýar. Ähli adam ähli adama göriplik edýär. Biz pikirleri, zatlary, adamlara göriplik edýäris we pul we has köp pul, täze teoriýalar, ýatda toplaýan täze pikirler, meňzeşlerimizi haýran galdyrmak üçin täze zatlar we ş.m. edinmek isleýäris.

HAKYKAT, kanuny, hakyky DÜŞÜNJEDE hakyky söýgi bar we diňe ýadyň sözlemi däl.

Ýatda saklanýan zatlar, ýada ynanylýan zatlar, ýat biwepalyk edýändigi sebäpli tizden ýatdan çykýar. Talyplar ýadyň ammarynda durmuşda hiç hili peýda bermeýän ideallary, teoriýalary, doly tekstleri ýerleşdirýärler, sebäbi ahyrsoňy ýatdan hiç hili yz galdyrmazdan ýok bolýar.

Diňe okap, mehaniki okap ýaşaýan adamlar, ýatlaryň ammarynda teoriýalary toplamakdan lezzet alýan adamlar akylyny weýran edýärler, oňa rehimsiz zeper ýetirýärler.

Biz düýpli düşünjä esaslanan hakyky çuňňur we aňly okamaklyga garşy çykmýarys. Biz diňe köne pedagogikanyň köne usullaryny ýazgarýarys. Biz okatmagyň ähli mehaniki usulyny, ähli ýat tutmaklygy we ş.m. ýazgarýarys. Hakyky düşünje bar ýerde ýatlamak artykmaçlyk edýär.

Okamak gerek, peýdaly kitaplar gerek, mekdepleriň, kollejleriň, uniwersitetleriň mugallymlary gerek. GURUS, ruhy ýolbaşçylar, mahatmalara we ş.m. gerek, ýöne taglymatlara bitewi görnüşde düşünmek gerek we diňe biwepa ýadyň ammarynda ýerleşdirmek däl.

Özüňizi ýatda toplanan ýatlama, ideal, bolmagy arzuw edýän, ýöne bolup bilmeýän we ş.m. bilen deňeşdirmek ýaly erbet tagamyňyz bar wagtynda hakykatdanam azat bolup bilmeris.

Gelen taglymatlara hakykatdanam düşünsek, olary ýatda saklamagyň ýa-da ideala öwürmegiň zerurlygy ýok.

Şu ýerde we häzir bolan zadymyzyň soňra bolmagy isleýän zadymyz bilen deňeşdirilmegi bar ýerde, durmuş tejribämizi özümizi uýgunlaşdyrmagy isleýän ideal ýa-da model bilen deňeşdirmek bar ýerde, hakyky söýgi bolup bilmez.

Ähli deňeşdirme ýigrenjidir, ähli deňeşdirme gorky, göriplik, buýsanç we ş.m. getirýär. Isleýän zadymyzy gazanyp bilmezlik gorkysy, başgalaryň ösüşine göriplik, özümizi beýlekilerden ýokary hasaplaýandygymyz üçin buýsanç. Durmuşda ýaşaýan durmuş tejribämizde, haýsy görnüşde bolsak-da, kezzap, göriplikli, egoist, açgöz we ş.m. bolsak-da, mukaddes diýip çaklamazlyk, nol absolýutdan başlamak we özümize çuňňur düşünmek, özümizi bar bolşumyz ýaly, bolmagy isleýänimiz ýaly ýa-da çaklaýanymyzyz ýaly däl.

Özümi, ÖZÜMI gözden geçirmegi öwrenmesek, hakykatdanam näme bolýanymyzy şu ýerde we häzir hakyky we absolýut tejribede kabul etmesek, MENI eretmek mümkin däl.

Hakykatdanam düşünmek islesek, mugallymlarymyza, mugallymlarymyza, gurulara, ruhanylara, terbiýeçilere, ruhy ýolbaşçylara we ş.m. gulak asmalydyrys.

Täze tolkunyň ýigitleri we gyzlary ene-atalarymyza, mugallymlarymyza, ruhy ýolbaşçylarymyza, gurulara, mahatmalara we ş.m. hormat goýmak duýgusyny ýitirdiler.

Ene-atalarymyza, mugallymlarymyza, terbiýeçilerimize ýa-da ruhy ýolbaşçylarymyza hormat goýmagy we sylamagy bilmeseňiz, taglymatlara düşünmek mümkin däl.

Düýpli düşünmezden diňe ýatdan öwrenen zatlarymyzy mehaniki ýatlamak akyl we ýüregi mutasiýa edýär we göriplik, gorky, buýsanç we ş.m. döredýär.

Hakykatdanam aňly we çuňňur gulak asmagy bilsek, içimizde ajaýyp güýç, ajaýyp düşünje, tebigy, ýönekeý, ähli mehaniki prosesden azat, ähli beýnilerden azat, ähli ýatlamalardan azat ýüze çykýar.

Eger okuwçynyň beýnisi ýatda tutmaly uly tagalladan boşadylsa, orta mekdebiň okuwçylaryna ýadronyň gurluşyny we elementleriň döwürleýin tablisasyny öwretmek we bakalawra derejesine eýe bolan adama görelde we kwantlary düşündirmek doly mümkin bolar.

Orta mekdepleriň käbir professorlary bilen gürleşenimiz ýaly, köne pedagogikanyň köne we döwrebap bolmadyklygyna hakyky fanatizm bilen gorkýandyklaryna düşünýäris. Okuwçylaryň düşünmese-de, ähli zady ýatdan öwrenmeklerini isleýärler.

Käwagt ýatdan tutmakdan düşünmek has gowudygyny kabul edýärler, ýöne şonda fizika, himiýa, matematika we ş.m. formulalaryny ýatda saklamagy talap edýärler.

Şol düşünjäniň nädogrydygy düşnüklidir, sebäbi fizika, himiýa, matematika we ş.m. formulasy diňe akyl derejesinde däl, eýsem beýniniň aňsyzlyk, aň asty, aňdan aşakky we ş.m. derejeleri ýaly beýleki derejelerinde hem degişli derejede düşünilse, ýatda saklamagyň zerurlygy ýok, durmuş şertleri talap edende derrew instinktiw bilim hökmünde ýüze çykyp bilýän psikiymyzyň bir bölegine öwrülýär.

Bu BITEWI bilim bize ÄHLI BILDIRIŞ görnüşini, aňly obýektiw görnüşini bermäge kömek edýär.

Beýniniň düýbüni we ähli derejelerini düşünmek diňe çuňňur introspektiw oýlanma arkaly mümkindir.